بررسی تأثیر پارامتر تشخیص(نا)پذیری بر روی نمود زبانی

در نظریۀ ساخت اطلاع، موضوعات و مفاهیم متنوعی مطرح هستند که یکی از این موضوعات، مفهوم شناختیِ «تشخیص پذیری » است. مفهوم ذهنی تشخیص پذیری در زبان دارای نمود است. در این مقاله، تأثیر پارامتر تشخیص¬پذیری بر روی نمود زبانی در حوزه¬های صرف، نحو و نوا به صورت مقابله¬ا¬ی در انگلیسی و فارسی مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج این تحقیق نشان می¬دهد میزان تشخیص پذیری مصادیق بر روی نمود صرفی آن ها در دو زبان انگلیسی و فارسی تأثیرگذار بوده است؛ مشخصاً اینکه مصادیق تشخیص¬پذیر به صورت ضعیف (ضمایر) و مصادیق تشخیص¬ناپذیر به صورت قوی (گروه های اسمی کامل) نمود پیدا می¬کنند. یافتۀ دیگر اینکه صورت¬های صرفی ارجح در انگلیسی و فارسی با هم متفاوت هستند. همچنین نتایج این پژوهش نشان می¬دهد که پارامتر تشخیص پذیری در حوزه¬های نحو و نوا بر چگونگی نمود زبانی تأثیرگذار بوده است؛ مثلاً عباراتی که دارای مصداق تشخیص¬پذیر بوده¬اند، بیشتر با جایگاه نحوی نهاد منطبق شده¬اند یا به صورت فاقد تکیه نمود یافته اند. یافتة دیگرِ پژوهش این است که برخلاف نحوۀ نمود صرفی، تأثیر پارامتر فوق¬الذکر در حوزه¬های نحو و نوا در دو زبان انگلیسی و فارسی به صورت بندی¬های زبانی تقریباً مشابهی منجر شده است. در این پژوهش از آزمون¬های مجذور خی و z برای تشخیص معنی¬دار بودن رابطه¬ها استفاده شده است.